Ekstra Ücret İsteyen İşletmelere Ağır Yaptırım Geliyor!

Yasaya Aykırı Uygulamaya Karşı Net Durum

Bakanlık ve BDDK, Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu'nun ilgili maddesine dikkat çekti. Bu kanuna göre, üye işyerlerinin kart hamilinden kartın kullanılması sebebiyle komisyon veya benzeri isim altında ilave bir ödemede bulunmasını isteyemeyeceği açıkça düzenlenmiş durumda.

Bu hükme uymayan işletmeler için ağır yaptırımlar yolda. Bakanlık ve BDDK, bu kurala aykırı hareket eden işyerlerinin bankalarla olan üyelik sözleşmelerinin feshedileceğini net bir şekilde belirtti.

Şikayet Edin, Yaptırım Uygulansın!

Vatandaşların bu tür durumlarla karşılaşmaları halinde ne yapmaları gerektiği de açıklandı. Kredi kartı ve sigara satışı sırasında ilave ücret isteyen işletmelerin savcılıklara veya BDDK'ya bildirilmesi istendi. Bu adımlar, haksız kazanç sağlayan ve yasaya aykırı davranan işletmelerin tespiti ve cezalandırılması için büyük önem taşıyor.

Bu yeni düzenleme, tüketicilerin haklarını koruma ve ticari ahlakın sağlanması adına önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Artık sigara alımında kredi kartıyla ödeme yapan tüketiciler, herhangi bir sürpriz ek ücretle karşılaşmayacak.

Sigarada Çok Düşük Kar Marjı:

Sigara satışında perakendecinin kar marjı zaten son derece düşüktür. Sektör kaynaklarına göre, bu oran markaya göre değişmekle birlikte %4 ila %4.5 civarındadır.

Örnekle açıklayalım:

• Bir paket sigaranın satış fiyatı (varsayımsal olarak) 50 TL olsun.
• Bu paketin işletmeye maliyeti (alış fiyatı) yaklaşık olarak 47.75 TL'dir (bu durumda %4.5 kar marjı).
• İşletmenin brüt karı paket başına 2.25 TL'dir.
• Bir kartonda 10 paket olduğu düşünülürse, bir kartondan elde edilen brüt kar 22.50 TL'dir.

POS Komisyonları Durumu Nasıl Değiştiriyor?

Bankaların işletmelerden aldığı POS komisyon oranları ise sigaranın kar marjına göre çok daha yüksek olabilir. Bu oranlar bankadan bankaya, işlem hacmine ve valör süresine göre değişmekle birlikte, tek çekim işlemlerde bile %1.30 ile %4 arasında seyredebilir.

Şimdi bu durumu bir karton sigara üzerinden hesaplayalım (bir karton sigaranın satış fiyatı 500 TL kabul edilirse):

• %1.5 POS komisyonu ile: 500 TL'nin %1.5'i = 7.50 TL komisyon kesintisi.
  • İşletmenin eline kalan net kar: 22.50 TL (brüt kar) - 7.50 TL (POS komisyonu) = 15 TL.
• %3 POS komisyonu ile: 500 TL'nin %3'ü = 15 TL komisyon kesintisi.
  • İşletmenin eline kalan net kar: 22.50 TL (brüt kar) - 15 TL (POS komisyonu) = 7.50 TL.
• %4.5 POS komisyonu ile (ki bu oranlar yüksek cirolu işletmelerde nadir görülse de, küçük işletmelerde daha yüksek olabilir): 500 TL'nin %4.5'i = 22.50 TL komisyon kesintisi.
  • İşletmenin eline kalan net kar: 22.50 TL (brüt kar) - 22.50 TL (POS komisyonu) = 0 TL.

Bu son senaryoda, işletme sigara satışından hiçbir kar elde edemez. Üstelik, bankanın uyguladığı aylık POS cihazı aidatları, yazılım ücretleri ve diğer ek kesintiler de hesaba katıldığında, işletme sigara satışından zarar etmeye başlayabilir.

Neden Yasaklandı?

İşte tam da bu yüzden, Ticaret Bakanlığı ve BDDK, sigara satışında kredi kartı komisyonu alınmasını yasakladı. İşletmelerin zaten çok düşük olan kar marjları, POS komisyonları yüzünden sıfırlanıyor veya negatife dönüyordu. Bu durum, esnafı ya ekstra ücret almaya itiyor (ki bu da yasa dışıydı) ya da sigara satışından tamamen çekilmeye yönlendiriyordu.

Sonuç olarak, sigara satışından elde edilen kar marjı o kadar düşüktür ki, POS komisyonları devreye girdiğinde perakendecinin eline ya çok az bir miktar kalır ya da hiç kalmaz, hatta zarar edebilir. Bu da esnaf için ciddi bir maliyet ve sürdürülebilirlik sorununa yol açmaktadır.