Kartla Alışverişte Komisyon Çıkmazı: Esnaf, Tüketici ve Banka Karşı Karşıya
Son dönemde bankaların POS cihazlarından aldığı komisyon oranları yüzde 4 seviyesine ulaştı, bu durum kartla yapılan alışverişlerde esnafı, bankaları ve tüketicileri karşı karşıya getirdi. Esnaf, bu yüksek komisyonu çözüm olarak tüketiciye yansıtırken, aslında bu uygulama yasalara aykırı.
Esnafın Çözüm Arayışı ve Yasal İhlaller
Bankaların yüksek komisyonlarından kaçınmak isteyen esnaf, bir süredir ödemeleri IBAN üzerinden almaya başlamıştı. Ancak bu yöntem, Vergi Denetim Kurulu'nun takibine takıldı ve birçok esnafın hesabı incelemeye alındı. Bu durum üzerine, esnaflar yüksek komisyon oranları nedeniyle kartlı ve nakit ödemeler arasında fiyat farkı uygulamasına geçti.
5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu'na göre, işletmelerin kredi kartıyla yapılan ödemelerde tüketiciden ek ücret veya komisyon talep etmesi haksız ve kanuna aykırı. Maliye de POS cihazı ile yapılan işlemlerde tüketiciden komisyon alan esnafların şikayet edilmesini istiyor. Tüketici Mahkemeleri'nin emsal kararları da bu uygulamanın kanuna aykırı olduğunu tescillemiş durumda.
'Sigara Tarifesi' Artık Birçok Üründe
Daha önce sadece sigaralara uygulanan komisyon farkı, artık birçok ürüne yayılmış durumda. Kartla alışveriş yapmak isteyen vatandaşlardan, bankanın POS komisyonu kadar ek ücret talep ediliyor. Eğer esnaf kredi kartı tahsilatının hemen ertesi gün hesabına geçmesini isterse, banka yüzde 4'lük bir kesinti yapıyor. Komisyon oranı, paranın hesaba geçme süresi uzadıkça düşüyor. Esnaf, sattığı ürünün parasının 40-45 gün sonra hesabına geçmesini isterse komisyon sıfırlanıyor.
Banka anlaşmalarına göre, kredi kartı taksitleri devreye girerse bu komisyon oranları daha da artıyor. Örneğin, 2 taksitli ve ertesi gün hesaba geçecek toplam bedel için yüzde 5.5, 3 taksitli ve ertesi gün hesaba geçiş için ise yüzde 7.45 komisyon alınıyor. Bu oranlar, banka ile esnaf arasında ciro gibi verilere göre belirleniyor.
Bu durum, hem esnafı hem de tüketiciyi zor durumda bırakırken, bankaların yüksek komisyon politikaları nedeniyle yaşanan bu 'komisyon çıkmazı'nın çözüm beklediği açık.