Hatay Esnafının Başkanı Aziz Fetih Yılmaz 'Basit Usul Zorunluluktur, Borçlar Faizsiz Yapılandırılmalı'

Hatay'ın 6 Şubat depremlerinde Türkiye'nin ekonomik ve sosyal açıdan en ağır yıkımına uğrayan il olduğunu belirten Başkan Yılmaz, ticaret, hizmet ve üretim sektörlerinin büyük zarar gördüğünü ifade etti. Özellikle ticaretin ana merkezi olan Antakya ilçesinin %85'inin yıkıma uğradığını aktaran Yılmaz, esnafın hâlâ "30'a yakın prefabrik çarşıda" faaliyet gösterdiğini kaydetti.

Yılmaz, esnafın mali yüklerini karşılayabilmesi için mevcut şartların yetersiz olduğunu ve yeni iş yerlerine taşınma sürecinin tahminen "2026'dan sonra" başlayacağını belirtti.

Bu Habere de Bak

Hatay ve Adıyaman Afet Sonrası Zaaf Analizi Ortaya Çıktı Afet Bölgesi Esnafları Can Çekişiyor

Basit Usul: Tercih Değil Zorunluluk
Hatay esnafı için vergilendirme sisteminin basitleştirilmesinin hayati önem taşıdığını belirten Başkan Yılmaz, hükümete çağrıda bulundu. Yılmaz, basit usul vergilendirme sisteminin devam etmesi gerektiğini şu sözlerle savundu:
"Basit usulün devamı Hatay esnafı için bir tercih değil zorunluluktur."
Depremden en ağır etkilenen bir ilin toparlanması için düşük vergi yükü ve sade bir sistemin şart olduğunu vurgulayan Yılmaz, gerçek usule geçişin ciddi maliyet artışı getireceğini ve bunun sonucunda küçük esnafın ayakta duramayacağını belirtti:
"İşletmelerin kapanmasına yol açacaktır. Gelir kaybına yol açacaktır. İşsizliğin artmasına yol açacaktır." diyen Yılmaz konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Mücbir sebep süresinin uzatılması gerektiğini açıklamakla ve en önemlisi de basit üstünün neden devam etmesi gerektiğini güçlü gerekçelerle değerlendirmeliyiz. Basitüsü neden devam etmeli burada? Basitüsürün devamı Hatay esnafı için bir tercih değil zorunluluktur. Yani depremden en ağır etkilenen bir ilin toparlanması için düşük vergi yükü ve sade sistem şarttır. Küçük esnafı ayakta tutan bir modeldir bu. Yani Hatay'da binlerce küçük esnaf düş yüksek maliyet ve sınırlı müşteri kapasitesiyle ayakta durmaya çalışmaktadır. Basit üsul vergi yükünü azaltır. Muhasebe giderini düşürür. Esnafın ticarete devam etmesini sağlar. Yani eee gerçek usule geçiş özellikle kırsal ve düşük hacimli işletmelerde ciddi maliyet artışı getirecektir burada esnafımıza. İşletmelerin kapanmasına yol açacaktır. Gelir kaybına yol açacaktır. İşsizliğin artmasına yol açacaktır. Böyle bir şey getirirken özellikle deprem bölgelerinde bunu eee eee yani bir şeye oturtmaları lazım. Yani bir düzene oturtmaları lazım. Bir süre vermeleri lazım bize. Henüz biz iş yerlerimize taşınamadık. Yani belki önümüzdeki yıldan itibaren 2026'dan sonra iş yerlerimize taşınmaya başlayacağız. Eee çünkü Antakya'da şu anda iş yeri yok. Eee Hatay'da ticaret hala tam kapasiteye ulaşamadık biz. Ulaşılan bir şey yok. Ama burada hiçbir şey yapılmıyor desek yalan ve yanlış söyleriz. Devletin bütün imkanlarıyla Şu anda Hatay'da tüm imkanlarla çalışıyor. Bugün 194.000 konut eee bağımsız konut yapılıyor. 50.000 iş yeri yapılıyor ve köy evleri yapılıyor burada. Ama bunlar bir süreç. Bu süreçten eee bu süreçten hepimiz geçeceğiz inşallah.”

Mali Yükler ve Yapılandırma Talepleri
Esnafın en büyük sorunlarından biri, ertelenen borçların geri ödeme süreçlerinin başlaması oldu. KOSGEB ve Esnaf Kredi Kefalet Kooperatiflerinden yaklaşık 9.000 esnafın 400.000 TL kredi kullandığını belirten Yılmaz, bu borçların geri ödemelerinin başlamasının küçük esnaf için büyük bir sıkıntı yaratacağını ifade etti. Başkan Yılmaz, mali çözümler noktasında şu talepleri dile getirdi:

• Mücbir Sebep süresinin uzatılması gerektiğini,
• Borçların faizsiz ve uzun vadeli yapılandırılması gerektiğini, zira "esnafın borçları 24 ay taksitle ödemesi mümkün değil".
• Yine küçük esnafın, hem kendi primini hem de yanında çalışan işçinin primini ödemekte büyük zorluk çekeceğini belirtti.
Ayrıca, yüksek gelen elektrik faturaları da gündeme taşındı. Yılmaz, özellikle Antakya ve Hatay'da kayıp/kaçak elektriğin fazla olması nedeniyle bunun maliyetinin "abonelere bölündüğünü" ve bu durumun faturaları yükselttiğini söyledi.

Çözüm Önerileri ve Pozitif Ayrımcılık
Aziz Fatih Yılmaz, Hatay'a ve deprem bölgelerine acilen "pozitif ayrımcılık yapılmasını gerektiğini" düşündüklerini aktardı.
Esnafın geri dönmesini ve ticaretini canlandırmasını teşvik etmek amacıyla atılması gereken adımlar şunlardır:
1. Vergi ve Enerji Paketleri: Vergi ve elektrik tarifelerinde "en az 5 yıl" süresince çok cazip hale getirilmiş ayrı bir paket hazırlanması gerekiyor ki, vatandaş geri dönsün ve esnaflığını yapsın.
2. Kıdem Tazminatı Fonu: Yüksek miktarda kıdem tazminatı ödemeleri için "esnafın yanında çalışan personel için kıdem tazminatı ödemelerinde kullanılmak üzere bir fon oluşturulması lazım".
3. Ulaşım Sektörü Desteği: Akaryakıtta KDV ve ÖTV indirimi yapılması.
4. Araç Yenileme Sözü: Cumhurbaşkanı'nın seçim öncesinde verdiği, "ÖTV ve KDV almayacağız, indirimli araçlar vereceğiz" sözünün hayata geçirilmesi bekleniyor.

Finansmana Erişim ve Yeni İş Yerleri
Yılmaz, Esnaf Kredi Kefalet Kooperatiflerinde finansmana ulaşımın zorlaştığını vurguladı. Plasman (finansman) yetersizliği nedeniyle esnafın kredi başvurularında "3 ay, 4 ay bekleme süresi var en azından".
Yeni kurulacak iş yerleri için ise makine ve teçhizat yardımı talep edilirken, Yılmaz hibe yerine uzun vadeli kredilerin daha uygun olduğunu belirtti:

"Hibe değil de biz uzun vadeli krediler verilmesi lazım. Bunu belgelediğimizde... iş yerine tekrar taşınabilmesi için.Ya bu bizim için bir sıkıntı olacak. Eee ekonomik çözümler de eee demin de dediğim gibi mücbir sebep süresinin uzatılması, borçlar faizsiz ve uzun vadeli yapılandırılmalı. Yani şimdi esnafın eee borçları 24 ay taksitle ödemesi mümkün değil. Bugün her esnafımızın, küçük esnafımızın en az 200 250 milyar eee balkur borcu birikti depremden sonrasında bunları hem mevcut primini hem gelecek primini ödemesi ve yanda çalışan işçinin primini ödemesi eee biraz sıkıntı yaratacak. Zaten küçük esnaf iş yerinde 21 m² iş yerinde çalışıyor. Bunun için de Hatay'a ve deprem bölgelerine özellikle eee pozitif ayrımcılık yapılmasını gerektiğini düşünüyoruz

Konuşmasının sonunda, devletin bütün imkanlarıyla çalıştığını ve 194.000 konut, 50.000 iş yeri yapıldığını, ancak sürecin zaman alacağını kabul ettiğini dile getirdi. Başkan Yılmaz, ayrıca deprem sonrasında Hatay Büyükşehir Belediyesi tarafından oluşturulan Expo alanında, 24-30 Kasım tarihleri arasında dördüncüsü düzenlenecek olan Hatay Mobilya Fuarı'nı da duyurdu.