Saniye Atmaca: Aile Kurumunun Zayıflamasına Karşı Sessiz Ama Güçlü Bir Direnç

Diyarbakır Terziler Esnaf Sanatkarlar Odası Başkanı Saniye Atmaca, esnaf ve sanatkarların sadece ticari bir kesim değil, aynı zamanda toplumun temel değerlerinin ve ailenin sıcaklığının taşıyıcısı olduğunu vurguladı. Deprem bölgesindeki ekonomik zorluklara rağmen esnafın, Ahilik felsefesiyle "sessiz ama güçlü bir direnç" gösterdiğini belirtti.

 Dünya Esnaf Sanatkarlar Derneği tarafından İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü desteğiyle düzenlenen "Anadolu'nun Ahisiyiz, Türkiye'nin Ailesiyiz" projesinin “Ailenin korunmasında esnaf ve sanatkarın rolü” çevrimiçi toplantısında bir araya geldi. Dünya Esnaf Sanatkarlar Derneği Ahi Enstitüsü Başkanı gazeteci-yazar Fehmi Çalmuk'un yönettiği Akhisar Lokantacılar Kebabçılar Esnaf Odası Başkanı Pınar Gören, Diyarbakır Terziler Odası Başkanı Saniye Atmaca, Erzurum Oltu Esnaf ve Sanatkar Odası Başkanı Ümmühan Gülsüm Musaoğlu ile  Kadın İşverenleri ve Sanayicileri Derneği (KASİDER) Başkanı Mehlika Gider katıldı.

Aile Yılı ve Ahilik Felsefesi
Başkan Atmaca, Cumhurbaşkanlığı tarafından 2025 yılının Aile Yılı ilan edilmesinin esnaf ve sanatkarlar için çok anlamlı olduğunu ifade etti. Atmaca, "Biz aileden geliyoruz ve aileyle varız. Aileyle üretiriz" diyerek, esnafın aile birliğinin sıcaklığını topluma taşıyan bir el olduğunu vurguladı.
Esnafın bu toplumsal duruşunun temelinde Ahilik felsefesinin yattığını belirten Atmaca, bu kadim kültürün sadece bir meslek örgütü değil, insana, emeğe, ahlaka ve dayanışmaya yönelik bir yaşam biçimi olduğunu kaydetti.

Mahallenin Kalbi ve Huzurun Nöbeti
Saniye Atmaca, esnafın rolünü şöyle tanımladı: "Her gün dükkanını kepengini açan esnaf sadece işine başlamaz. Bir anlamda toplumsal huzurun nöbetini devralır". Bir esnaf dükkanının sadece alışveriş yapılan bir yer olmadığını, aynı zamanda "Mahallenin kalbi" gibi işlediğini ifade etti.

Esnafın, çırağına sadece meslek değil, ahlak ve insanlık öğreten bir kurum olduğunu belirten Atmaca, aile yapısı sağlam olmayan bir ülkede ekonominin, kültürün ve vicdanın zayıflayacağını, bu nedenle esnaf sanatkarların kritik bir görevi üstlendiğini dile getirdi. Esnaf, toplumu yakından tanıyan ve müşterinin derdini hisseden, hatta bir çocuğun okul formasının eksikliğini içlerinde duyan kişilerdir.

Afet Bölgesi Zorlukları ve Personel Azaltma
Diyarbakır’ın 6 Şubat depreminde afet bölgesinde yer alan iller arasında olduğunu hatırlatan Başkan Atmaca, esnafların ciddi maddi sıkıntılar yaşadığını, ancak yavaş yavaş nefes almaya başladıklarını aktardı.

Ancak, son dönemdeki ekonomik krizlerin esnafın personel yetiştirme imkanlarını kısıtladığını ve SSK/sigorta gibi giderler nedeniyle personel azaltmaya gitmek zorunda kaldıklarını belirtti. Bu zorluklara rağmen esnaf sanatkarların, toplumun içinde yaşayan insanlar olarak, aile kurumunun zayıflamasına karşı "sessiz ama güçlü bir direnç" oluşturduğunu söyledi.

Saniye Atmaca, sözlerini şu güçlü mesajla tamamladı: "Biz esnaf ve sanatkarlar olarak sadece ekonomik kesim değiliz. Biz ülkenin vicdanı, hafızası aslında bir de kalbiyiz". Atmaca, aileyi korumanın esnaf için sadece bir görev değil, bir yaşam biçimi olduğunu ifade etti.

Afet Sonrası Zorluklar ve İstihdamın Daralması
Diyarbakır'ın 6 Şubat depreminde afet bölgesinde yer almasının esnaflara ciddi maddi sıkıntılar, sağlık problemleri getirdiğini belirten Atmaca, esnafın yavaş yavaş nefes almaya başladığını söyledi. Ancak son dönemdeki ekonomik krizler nedeniyle esnafların personel yetiştirme imkanlarının kısıtlandığını aktardı.
Atmaca, SSK ve sigorta gibi giderlerin işveren tarafından karşılanamaması sebebiyle personel azaltmaya gitmek zorunda kalındığını, ancak umudunun bu durumun düzelmesi ve eskisinden daha fazla istihdam sağlanması yönünde olduğunu ifade etti.

Ahilik: Mahallenin Kalbi ve Ahlakın Okulu
Saniye Atmaca, esnaf ve sanatkarların sadece ticaretin değil, toplumsal dayanışmanın, komşuluğun ve insanlığın değerlerinin temsilcileri olduğunu vurguladı. Esnafın duruşunun temelinde Ahilik felsefesinin yattığını, bu kültürün 12. yüzyıldan beri Anadolu'nun dört yanına yayılarak, insana, emeğe, ahlaka ve dayanışmaya yönelik bir yaşam biçimi oluşturduğunu kaydetti.

Atmaca, esnaf dükkanının sadece alışveriş yapılan bir yer olmadığını, "Mahallenin kalbi" gibi işlediğini söyledi.
"Dürüstlüğüyle örnek olan, ihtiyaç sahibini gözeten, çırağına sadece meslek değil, ahlak ve insanlık öğreten bir kurumdur esnaf. Bir elbiseyi dikerken sabrı, emeği; satarken bereketi anlatırdı".

Ailenin Korunmasında Sessiz Direniş
Başkan Atmaca, 2025 yılının Cumhurbaşkanlığı tarafından Aile Yılı ilan edilmesinin kendileri için anlamlı olduğunu, zira esnafın aileden geldiğini, aileyle var olup aileyle ürettiğini belirtti.

Atmaca, bir ülkede aile yapısı sağlam değilse, o ülkenin ekonomisinin, kültürünün ve vicdanının da zayıflayacağını savundu. Bu noktada esnaf sanatkarların kritik bir görev üstlendiğini söyledi:
"Biz toplumun içinde yaşayan, insanı yakından tanıyan, onun halinden anlayan insanlarız. Bir müşterimizin yüzüne baktığımızda bazen onun derdini hissederiz. Bir çocuğun okul forması alınmadığında onun eksikliğini içimizde duyarız. Ve bu duyarlılık, aileyi korumanın en insani halidir".

Atmaca, esnafın duruşunun, aile kurumunun zayıflamasına karşı "sessiz ama güçlü bir direnç" oluşturduğunu ifade etti.

Liderlik ve Ahlaki Değerlerin Aktarımı
İkinci tur konuşmasında, Atmaca, Ahilik kültürünün modern dünyada yeniden hatırlanması gereken bir değer olduğunu yineledi. Ahilik'te usta-çırak ilişkisinin sadece meslek öğrenmekten ibaret olmadığını, ustanın çırağı evladı yerine koyduğunu, çırağın da ustasına babası gibi hürmet ettiğini söyledi.
Atmaca, eskiden dükkânlarda sevgiyle büyüyen gencin önce ahlakı, sonra zanaatı öğrendiğini belirterek, Ahilik'in aileyi sadece korumakla kalmayıp, toplumun temeline dönüştürmüş bir değer olduğunu ifade etti.
Saniye Atmaca, sözlerini, esnafın rolünü özetleyen güçlü bir ifadeyle tamamladı:
"Biz esnaf ve sanatkarlar olarak sadece ekonomik kesim değiliz. Biz ülkenin vicdanı, hafızası aslında bir de kalbiyiz".
Atmaca, aileyi korumanın esnaf için sadece bir görev değil, bir yaşam biçimi olduğunu belirterek, iyiliği yayma, kötülüğe engel olma, kazançta helal olma ve ilişkide vefalı olma ilkelerinin önemine dikkat çekti.