Esnafın Varlık Savaşı: Enflasyonun Boğucu Etkisi, Kapanan Kepenkler, MESAM'ın Telif Talebi ve Belirsiz Yarınlar
Son iki günde ulusal ve yerel basında yer alan haberler, Türkiye'nin dört bir yanındaki esnafın derinleşen ekonomik sıkıntılarını çarpıcı bir şekilde ortaya koyuyor. Artan döviz kurlarının tetiklediği yüksek enflasyon, girdi maliyetlerindeki amansız yükseliş, vatandaşın alım gücündeki dramatik düşüş ve büyük perakende zincirlerinin acımasız rekabeti, küçük işletmeleri adeta bir varlık savaşına sürüklüyor. Bu zorlu ekonomik koşulların yanı sıra, son günlerde gündeme gelen Müzik Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM)'ın telif talepleri, özellikle berberler, kuaförler, güzellik salonları ve düğün salonları gibi müzik yayını yapan esnafı derinden etkiliyor ve yeni bir tartışma dalgası yaratıyor. Ayrıca, artan akaryakıt fiyatları ve işletme maliyetleri şoför esnafının da belini büküyor.
Maliyetler Alarm Veriyor: Elektrikten Kiraya, Hammaddeden Ulaşıma Zam Yağmuru
Gazetelerde yer alan birçok esnaf röportajı, özellikle elektrik ve kira giderlerindeki fahiş artışların altını çiziyor. Ankara'da bir kıraathane işletmecisi, son bir yılda elektrik faturasının %200'ün üzerinde arttığını ve bu durumun işletmesini sürdürülebilir olmaktan çıkardığını ifade ediyor. İstanbul'da bir tekstil atölyesi sahibi ise, ithal hammaddeye bağımlı oldukları için döviz kurundaki dalgalanmaların maliyetlerini öngörülemez hale getirdiğini ve sipariş almakta zorlandığını belirtiyor. İzmir'de bir oto tamircisi, yedek parça fiyatlarındaki sürekli artış nedeniyle müşteriye fiyat vermekte güçlük çektiğini ve birçok kişinin araç bakımını ertelediğini dile getiriyor.
Vatandaşın Cebi Delik Deşik: Alım Gücü Eridikçe Esnaf Kan Kaybediyor
Haberlerde vurgulanan bir diğer kritik nokta ise, vatandaşın alım gücündeki ciddi erime. Marketlerdeki temel gıda ürünlerine gelen zamlar, insanların harcama önceliklerini değiştirmiş durumda. Lüks veya zorunlu olmayan tüketim mallarına olan talep ise adeta bıçak gibi kesilmiş. Antalya'da bir butik sahibi, düğün sezonu olmasına rağmen beklenen satışları yapamadığını ve insanların artık giyim harcamalarını en sona bıraktığını söylüyor. Trabzon'da bir hediyelik eşya dükkanı işletmecisi, turist sayısındaki düşüşün yanı sıra, yerel halkın da artık hediye alacak durumda olmadığını ifade ediyor.
Büyük Balık Küçük Balığı Yutuyor: Zincir Marketlerin ve Online Platformların Rekabet Baskısı
Gazetelerdeki analizlerde, büyük market zincirlerinin ve online satış platformlarının küçük esnaf üzerindeki rekabet baskısı da sıklıkla ele alınıyor. Bu büyük oyuncular, ölçek ekonomileri sayesinde daha düşük fiyatlar sunabiliyor ve geniş kitlelere ulaşabiliyorlar. Bu durum, özellikle bakkallar, manavlar ve küçük perakendeciler için hayati bir tehdit oluşturuyor.
MESAM'ın Telif Talebi Tartışması Berberleri, Kuaförleri ve Düğün Salonlarını Vuruyor
Son günlerde esnafın gündemine bomba gibi düşen bir diğer gelişme ise MESAM'ın müzik yayını yapan işletmelerden telif ücreti talep etmesi oldu. Özellikle berberler ve kuaförler, müşterilerine bekleme sürelerinde veya hizmet esnasında müzik dinlettikleri için bu taleple karşı karşıya kalıyorlar. Aynı şekilde, güzellik salonları da müşterilerine rahatlatıcı müzikler çalarken telif ödeme zorunluluğu ile karşı karşıya kalmış durumda. En büyük darbeyi ise düğün salonları alıyor. Düğün ve eğlence organizasyonlarının vazgeçilmezi olan müzik yayınları için yüksek telif ücretleri talep edilmesi, zaten zor durumda olan düğün salonu işletmecilerini çileden çıkarıyor. Gazetelere yansıyan röportajlarda, birçok işletmeci bu taleplerin haksız ve işletmelerinin kapanmasına yol açabilecek bir yük olduğunu dile getiriyor. "Müşteriyi memnun etmek için müzik çalıyoruz, şimdi bunun için de para mı ödeyeceğiz?" şeklinde isyan eden esnafın sesi giderek yükseliyor.
Şoför Esnafı Akaryakıt Zamları ve Maliyetlerle Boğuşuyor
Tüm bu sorunların yanı sıra, şoför esnafı da artan akaryakıt fiyatları, sigorta giderleri ve araç bakım maliyetleriyle mücadele ediyor. Özellikle taksiciler, minibüsçüler ve servis araçları işletmecileri, yükselen maliyetler nedeniyle geçimlerini sağlamakta zorlanıyorlar. Gazetelerde yer alan haberlerde, birçok şoför esnafı kontak kapatma noktasına geldiğini ifade ediyor.
Yorumun Derinleşmesi:
Gazetelere yansıyan bu haberlerin bütününe baktığımızda, esnafın sadece ekonomik değil, aynı zamanda hukuki ve işletmesel anlamda da büyük bir baskı altında olduğu görülüyor. MESAM'ın telif talepleri, zaten zor durumda olan birçok küçük işletme için ek bir mali yük ve tartışma konusu yaratmış durumda. Şoför esnafının artan maliyetleri ise ulaşım sektörünü olumsuz etkiliyor.
Esnafın bu çok yönlü varlık savaşı, sadece onların bireysel sorunları değil, aynı zamanda şehirlerin ekonomik ve sosyal yapısını da tehdit ediyor. Küçük işletmeler, yerel istihdamın önemli bir kaynağıdır ve bulundukları bölgelere canlılık katarlar. Onların kapanması, işsizliğin artmasına, yerel ekonomilerin zayıflamasına ve şehirlerin sosyal dokusunun zarar görmesine yol açabilir.
Bu nedenle, esnafın sorunlarına yönelik daha kapsamlı, uzun vadeli ve etkili çözümler üretilmesi hayati önem taşıyor. Vergi düzenlemeleri, finansmana erişimin kolaylaştırılması, büyük perakende ile rekabette adil koşulların sağlanması, alım gücünü artıracak ekonomik politikaların hayata geçirilmesi ve MESAM'ın telif talepleri konusunda adil ve makul bir çözüm bulunması, esnafın ayakta kalması ve ülke ekonomisine katkı sağlamaya devam etmesi için elzemdir. Aksi takdirde, "Adana kebabı yesen de yemesin de halin harap" deyimi, sadece bir benzetme olmaktan çıkıp, esnafın ve dolayısıyla toplumun genel durumunu yansıtan acı bir gerçeğe dönüşebilir. Özellikle berberler, kuaförler, güzellik salonları, düğün salonları ve şoför esnafının yaşadığı bu ek sorunlar, durumun vahametini daha da artırmaktadır.
