Esnaf Kredileri Oda Başkanlarının Kara Kara Düşündürüyor

Moderatörlüğünü gazeteci-yazar Dünya Esnaf ve Santakarlar Derneği/ Ahi Enstitüsü Başkanı  Fehmi Çalmuk’un yapacağı  çevrimiçi toplantıların ilki 21 Kasım 2023 Salı günü saat: 13:30’da  “AFETLER SONRASI ESNAF VE SANATKARLARIN YAŞADIĞI SORUNLAR / FİNANS,  DURUM ANALİZİ” başlığıyla yapıldı.

Toplantıda afetler sonrası esnaf ve sanatkarların yaşadağı sorunlar bağlamında “finans durum” analizi” ele alındı. Toplantı İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü İle Beraber Yürütülen “Ahilik Töresi Afet Bilinci Güvenli Millet, Güvenli Devlet” Projesi Kapsamında gerçekleştirildi. Toplantıya; TESK Yönetim Kurulu Üyesi/ Diyarbakır Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı Alican Ebedinoğlu, Adıyaman Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (ESOB) Başkanı Ziya Duranay, Tokat Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Başkanı Ahmet Hamdi Aydoğan, Ankara Kantinciler Esnaf Odası Başkanı Bayram Şahin,Bartın Kahveciler Odası Başkanı   Ayhan Tepe katıldı.

Bu Habere de Bak

Beyaz Eşyacılar Satıcılar Derneği Başkanı Haluk Şaban Gürbüz Açıkladı

İşte Oda başkanlarının görüşleri

Diyarbakır Esnaf Sanatkarı S.O.S Veriyor

TESK Yönetim Kurulu Üyesi Diyarbakır Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı Alican Ebedinoğlu, esnafın sesinin duyurulması, esnafın sıkıntılarının kamuyla buluşulması çok çok elzemdir” diye konuşurken  “ekonominin can damarı ekonominin omurgası olarak adlandırdığımız esnaf ve sanatkâr bu derece yeterince destek aldığını söylememiz mümkün değil” dedi.

DİYARBAKIR DA 1200 İŞLETMEMİZ KAPANDI

Bu Habere de Bak

Esnaf Başkanları Afet Sonrası Finansı Masaya Yatırıyor

  Diyarbakır’da  bir yılda 1286 tane işletmemiz maalesef kapattı. İşyerlerini kapatmak zorunda kaldı. Ciddi bir rakam bu geçmiş yıllara göre değerlendirdiğimizde 700-800 yıllık kapanışın olduğu Diyarbakır’da 1200’ün üzerinde işletmemiz kapandı. Sene sonunda bu rakam 1400’lere 1500’lere de çıkabilir.”   

KOSGEB KREDİLERİN ESNETİLMESİ GEREKİYOR

 Onunla beraber buradaki KOSGEB müdürümüzle diyalog halindeyiz görüşüyoruz. Yalnız dediğim gibi mutlak suretle biraz daha KOSGEB desteğinin esnetilmesi gerekiyor. Çünkü adamın tamamen işyeri bitmiş matrah isteniyor, cirosu isteniyor. Ortada evrak yok. Yıkılan işletmenin evrakları yok. Yıkılan işletmenin bilançosu yok. Bunların tümünün göz önünde bulundurulması gerekiliyordu. 

 6500 BAKKAL VE BAYİLERİN SAYISI 2800’E İNDİ

Türkiye geneli bir sorun deprem bölgesinin sorunu değil ama her 200 metrede bir 100 metrede bir zincir market görüyorsunuz. Bizim Diyarbakır’da 10 yıl önce bayiler ve bakkallar odasında kayıtlı esnaf sayımız 6500’dü. Şu anda 2800’e inmiş durumda. Y 

İŞLETMELERİN AYAKTA AKALABİLMESİ İÇİN HİBE  VERİLMESİ GEREKİYOR.

Bugüne kadar insanlar konteynırlarda çadırlarda ancak bu işletmelerinde hayata geçmesi için sosyal dokunun özellikle bölgede bozulmaması için ciddi anlamda batı illerimize göz yaşanmaması adına mutlak suretle deprem bölgesindeki illerde yeni işletmelere destek sağlanması gerekiliyor. Yeni işletmelerin hayatta kalabilmesi için hatta yeni işletmelere hibe verilmesi gerekiliyor.  

TESK VE TESKOMB BİRLİKTE HAREKET ETMELİ

burada alınması gereken tedbirlerin aslında TESK ve TESKOMB birlikte adım atması gerektiğini düşünüyorum. Bunu ben toplantılarda da ifade ettim. TESK ve TESKOMB’nun birlikte afet bölgesiyle ilgili alacakları karar mutlaka hem hükümeti de etkileyecek. İlgili bakanlıklarımız da harekete geçecek diye düşünüyorum. Herkes kendi çabasıyla kendi kurumlarıyla birlikte genel merkezlerine iletmesi gerektiğini düşünüyorum.

ESNAF CAN DERDİNE DÜŞTÜ

Bartın Kahveciler Esnaf Odası Başkanı Ayhan Tepe, sık sık  sele maruz kalan Bartın’lı esnaf ve sanatkarın faaliyetlerine ara vermek zorunda kalan esnaf ve sanatkarlarımız istihdam üretim planlamaları yapma yerine böyle süreçlerde artık yaşam mücadelesi ve ayakta kalma derdiyle baş başa kalmakta olduğunu söyledi

ESNAF CAN DERDİNE DÜŞTÜ

 Biz sele sık sık maruz kalan bir iliz. Bunun sıkıntısını yaşayan bir iliz. Ülkemizde özellikle son yıllarda depremler olsun seller olsun gerçekten yaşadığımız afetler esnafımız ciddi anlamda zorlamaya başlayan ve ekonomisinin bir nevi bozulmasına sebep olan etkenlerden oldu. Özellikle faaliyetlerine ara vermek zorunda kalan esnaf ve sanatkarlarımız istihdam üretim planlamaları yapma yerine böyle süreçlerde artık yaşam mücadelesi ve ayakta kalma derdiyle baş başa kalmakta. Devletimiz ne kadar gerekli olan desteği sağlamaya çalışsa da maalesef engeller olsun çeşitli sebepler olsun bunun karşısında yılgınlığa düşen küsen esnaflarımızın da yeteri kadar derdini dile getirememiş olması biz gözlemliyoruz. Bizzat şahit oluyoruz.

 ^{BANKALARA YAPTRIMI UYGULANMALI}

Burada bankaların özellikle kredi puanını ileri sürerek veya çeşitli sebepler sürerek ciddi anlamda engel olduğunu gözlemliyoruz. Burada mutlaka bankalara bir yaptırım veya bir tedbir alınması gerekiliyor. Bu değerlendirmede tamamen biz banka olumlu cevap verdi mi vermedi mi elimiz kolumuz bağlı ve hiçbir şekilde müdahalede bulunamıyoruz. En büyük sorun bu. Ulaşımda yaşanan engeller olarak görüyorum  

                                                                             TESKOMB AVRUPA'NIN EN BAŞARILI ÖRGÜTÜ

Tokat Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi Başkanı Ahmet Hamdi Aydoğan, esnaf ve sanatkara şok desteklerin verilmesini gerektiğini söyledi. Aydoğan  Kredi Kefalet Kooperatiflerinin sektörel bankacılığa ada adım atacak bazı ürünleri pazarlama imkanı getirilmesini önerdi. Afet sonrası  toplanlanan yardımlarını  devede kulak misali kaldığını belirten Aydoğan 

ESNAFA ŞOK DESTEKLER GEREKİYOR

büyük afetlerden sonrasında işyeri zarar görüp işyeri yıkıldığında ilk yaşadıkları sıkıntı nakit akışının bozulduğundan dolayı insanların finansala alakalı gerek sicilleri gerek kamudaki sicilleri mal alışverişi yaptıkları mal tedarik ettiği tedarikçileriyle alakalı ilişkileri belli bir sapma yaşıyor. Bu sapmadan dolayı da esnaf ve sanatkara o anda şok destekler sağlanması gerekiyor.

YARDIMLAR DEVEDE KULAK KALDI

Bu bağlamda Cumhurbaşkanımız olmak üzere ekonomi kurmaylarımız ekonomi yönetimimiz ve bu manada depremin ilk olduğu günden sonrasına sayın genel başkanımız sayın Abdulkadir başkanlığında TESKOMB üzerine düşeni yapmaya büyük destekler vermeye çalıştı. Verdi de bunları. Ciddi kooperatif başkanlarımızla aynı böyle olduğu gibi çevrimiçi toplantıyla ciddi paralar toplandı. Bölgeye destek olundu. Devletimiz destek oldu. Ama tabii ki yaşanan büyük felaket karşısında yapılan destekler tabiri caizse devede kulak dediğimiz cinsten esnaf ve sanatkarın derdine derman olamayan yetmeyen destekler bunlar.

KOSGEB KREDİLERİN ADI VAR KENDİ YOK

KOSGEB kredileri adı var kendileri olmayan krediler gibi görüyorum ben. Yani bir kredi var ama bin tane şartı var. O şarta uyan esnaf maalesef çıkmıyor. Ayrıca KOSGEB’den faydalanan esnaf ve sanatkarın esnaf kefalet kredilerinden faydalanmasının önünde de çeşitli engeller var. Eğer KOSGEB’den faydalanmışsanız kooperatiften faydalanamıyorsunuz. Kooperatiften kullanmışsanız KOSGEB’den faydalanamıyorsunuz. Eğer sonradan fark edilirse buna farklı faizler ekleniyor gibi çeşitli sıkıntılar oluyor. 

TESKOMB AVRUPA'NIN EN BAŞARILI ÖRGÜTÜ

Bayram Şahin Başkanımın konuşmasında özellikle isim zikrederek TESKOMB başarılı bulmuyorum dediği bir söz oldu. Bunu izninizle cevaplamak istiyorum. TESKOMB hakikaten bu manada sadece Türkiye’de değil bütün Avrupa’da değerlendirmelerinde en başarılı sivil toplum örgütlerinden bir tanesidir. Bir kere bunun altını çizmek istiyorum. Belki yapısal birtakım eleştiriler yapılabilir haklı olarak. Bunda bir sıkıntı yok. Kendisine kredi verilmediğini söyledi başkan. Bununla ilgili en son yapılan ara sözleşmede ortak kabul etmeme gibi bir durum da yok. Şartları taşıyan herkes ortak kabul edilmek zorunda. TESKOMB özellikle son 15 yılda ciddi bir atılım yaparak hem bütçesini hem hizmetlerini hem de kredi büyüklüğünü 50-60 kat arttırdığını görebiliriz. Bu matematiksel bir gerçektir. Bunun da altını çizmemiz gerekiyor. Biz daha iyisi olabilir mi elbette hiçbir zaman bundan geri durmayız daha iyi olabilir. Ama belki değerlendirilmesi gereken bir başka şey şimdi ipoteği yok, kefili yok kredi nasıl verilecek?

ESNAF KREDİSİNİ ÖDEYEMEYİNCE  TESKOMB DEVREYE GİRDİ

Hibe ile krediyi tefrik etmemiz lazım. Hibe başka bir şey. Kredi başka bir şey. Bizim tabelalarımızda Kredi Kefalet Kooperatifi yazıyor. Bir kere bu ikisini ayırmamız lazım. İkincisi ben başarısız buluyorum dediği için müdahale etmek durumunda kaldım. Biz TESK, TESKOMB olarak Avrupa Birliği’nde bulunan Dünyada bizim benzerimiz kuruluşlar olan ICM ‘in de aktif bir üyesiydik. TESKOMB ve Avrupa Birliği kurumları olan Avrupa’daki ülkelerin bizim muadilimiz kurumları içerisinde gıptayla takip edilen hayranlıkla izlenen ve bu manada çeşitli kerelerde ödüller almış bir kurumdur TESKOMB. Bunun bilinmesi lazım. Çünkü bizde güzel bir kelam var. Derler ki marifet iltifata tabiidir. İnsanlar güzel bir şey yaptıysa onu takdir etmemiz gerekir ki daha güzel şeyler yapabilsinler. Değerli başkanım bir başkasının da ödeyememesi durumunda da dediniz. Ödeyememesi durumunda her zaman TESKOMB devreye girmiştir. Erteletmiştir. Faiz sildirmiştir. Ek krediler çıkartmıştır. Bunları da hakkıyla yaptığımızı düşünüyorum.  

                                                                                 ESNAF AFET FONU OLUŞTURULMALI

Ankara Kantinciler Esnaf Odası Başkanı Bayram Şahın, afetlere karşı esnaf ve sanatkarlara yönelik  esna fonu oluşturulmasını önerdi. Fonun gelirlerinin esnaf ve sanatkarların ödedi paylarda oluşabileceğini söyledi.

 ESNAF AFET FONU OLUŞTURULMALI

Buradan başlayarak devam etmek istiyorum. Devletimiz yeniden imar fonunu oluşturuyorsa şunu da bize esnaf ve sanatkara sorarak yapması gerekir diye düşünüyorum. Bir de şu oluşturulabilir, afet esnaf fonu kurulabilir. Bir fon oluşturulabilir. Evet bir tane esnaf kefalet kredi kooperatiflerin bünyesinde bir şirket kurularak devlet katkısıyla devlet desteğiyle bir kanun değişikliğiyle esnaf afet fonu kurulabilir ve esnaf ve sanatkarın bugünden itibaren kullandıkları tüm kredilerden belirli kesintiler yapılarak bu fon desteklenebilir. Hatta bizim kendi üyelerimizden tahsil ettiğimiz konfederasyonlarımıza ödediğimiz satılma payı, eğitim fonu payları gibi yüzde bin sıfır nokta beş veriyorum. Bu fona kayıtlı ne kadar finansman hedefleniyor bu hesaplanarak belirli kesintilerle bu fon desteklenebilir. Yine DASK ’da olduğu gibi esnaf ve sanatkâr bu fona destek yapabilmesi için yasal düzenlemeler gerçekleştirilebilir. Bu fon büyütülebilir. 

TESKOMB BAŞARILI DEĞİL YENİDEN YAPILANMALI

bu konuda başarılı olduğuna inanmıyorum. TESKOMB’nun yeniden yapılandırılması gerektiğine inanıyorum. Çünkü bu sistemde birçok esnaf ve sanatkarın hatta binlerce esnaf ve sanatkarın finansmana erişiminde bırakın afeti afet olmadığı dönemde de zorluklar yaşandı. Bu neden kaynaklanıyor? TESKOMB ve TESK’in belirli bir şekilde bazı oda başkanları hem bir oda başkanı hem de bir kefalet başkanı oluyor. Tabii bunların oda seçimleri federasyon seçimleri birlik seçimlerinde doğal bir seçme ve seçilme hakkından kaynaklı aday olduklarından ötürü o odanın esnafına bazı esnaf kesimlerine neredeyse kredi sıfır. Krediye başvuru bile yapmaları olanaksız. Bir örneğini de kendimden vereyim. Ben kredi kullanmamıştım. Bir dönem kredi kullanayım dedim. Kendi yönetim kurulundan arkadaşlarımdan birisi bir esnaf kefalet kooperatifinin Ankara’da üyesi. Ben de bir miktar kullanayım faydalanayım dedim. Bana kullandırma. Hayır biz ona kullandırmayalım. Neden? Oda başkanı. O kooperatife üye olursan oraya aday olurum korkusuyla bu kullandırılmıyor. Önce TESKOMB sil baştan bir yapılandırmaya girmesi küçük odaları küçük esnafın sayısı az olan esnafın krediye erişimini kolaylaştıracak yapılara yönelmesi. Belki buna şubelik verir. Bütün işi zaten bizler de yapıyoruz odalar olarak. Bu yeniden ele alınmalı. Tabii bunun olumlu ve olumsuz yönleri değerlendirilerek yapılmalı.

ESNAFIN FİNANSMANA ULAŞIMINDA DİYARBAKIR SURLARI GİBİ SURLAR VAR

Esnafın finansmana ulaşmasında ülkemizde gerçekten sanki bir Diyarbakır’ın surları gibi surlar oluşuyor. Bu surları aşmak için ya tünel kazılacak ya da merdiven dayayacak bir sürü şey var. Yakını varsa çevresi varsa krediye finansmana kolay ulaşıyor yoksa da bunu eleştiri olarak söylüyorum. Çünkü onlar da bizim hangi meslekten olursa olsun hepsi bizim esnaf kardeşlerimiz. Biz o teşkilat çatısı altında hepsinin uğradığı haksızlıklara dair söz söylememiz gerekiyor diye düşünüyorum. Bir de tabii bu esnaf sandığı diye bir sandık kurulacaktı ama depremden dolayı bu sekteye uğradı. Bu hemen devreye alınmalı ve kurulacak bir imar fonuyla bu entegre edilmeli.

                                                                        DEPREM SONRASI BİRLİK BRABERLİĞİ GÖRDÜK

Adıyaman Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği Başkanı Ziya Duranay

FİNANSMAN SAĞLAMADA TEK SORUMLU KOOPERATİFLER DEĞİL 

Başkanlarım esnaf ve kredi kooperatifi, TESK, TESKOMB biraz karşı karşıya getirildi. Şu kuruluş başarılı şu kuruluş başarısız gibi denildi. Başkanlarımın söylediklerinin çoğuna da katılıyorum. Bu işler birlik beraberlik içerisinde ortak akılla çözülür tabii ki sorunlarımız çok yıllardan beri bizin esnaf ve kredi kooperatiflerindeki tek sorunmuş gibi finansmana yönelme konusunda tek esnaf kefalet sorumluymuş gibi gösterdi ama burada bizim devletimizin kamu bankalarının özel olması konusunda biz bu deprem sürecinde bunu yaşadık

DEPREM SONRASI BİRLİK BRABERLİĞİ GÖRDÜK

Bu yaşadığımız deprem felaketinden dolayı birlik başkanlarıma, yönetim kuruluna, meslek oda başkanlarına gerçekten birlik ve beraberlik ruhu içerisinde biz o birlik beraberliği gördük. Türkiye’nin dört bir yanından deprem bölgesine yapılan maddi manevi yardımlardan dolayı bütün oda başkanlarına teşekkür ediyorum. Gerçekten birlik beraberlik içerisinde o yardımlaşmayı gördük. Türkiye’de bu yaşanan krizlerde bu yaşanan felaketlerde biz birlikte davranabildik.

TİCARET KANUNU DEĞİŞMELİ PERAKENDİLİK KANUNU ÇIKMALI

bbir kuralsızlık var ortada. Bizim esnaf sanatkarımıza sahip çıkmak adına bu zincir marketlerin mantar gibi ülkede büyümesi biz birbirimize sahip çıkmamız gerekirken bu zincir marketler geldi kuralsız bir şekilde her tarafa şube açtılar. Fakat bizime esnaf sanatkarımızın zarar geldi. Şimdi depremden dolayı yaşadığımız sorunları anlatıyordum. O birlik beraberlik içerisindeki ruhu, Türkiye’deki oda başkanlarının gelip burada gece gündüz sahalarda çalışması takdire şayandı. Ben teşekkür ediyorum. Dediğim gibi bizim bu esnaf sanatkâr camiasında rahata kavuşabilmesi için bu kuralsızlıkların ortadan kalkması lazım.

Bu kuralsızlıklardan bir tanesi de bu ticaret kanununun değişip perakende sektöründe bir an önce kanun çıkması lazım. İnternet satışlarından tutun dijital satışların bu zincir marketlerin kuralsızca gelip sokak aralarına açması tabii bu kuralsızlık içerisinde esnaf sanatkarımızı çok etkilendiği bir durum.

BORÇLARIMIZI TAHSİL EDEMİYORUZ

Bu deprem bölgesinde bizim yaşadığımız sorunların bir tanesi de biz birbirimize borçluyuz. Birbirimizden alacağımızı tahsil edemedik. Herkes birbirine borçlu ama biz bankalar aracılıyla irsaliye verdiğimiz şirketlerin demesiyle o borçların tahsil edilip üzerine faizli çalıştırma şeylerini gördük. Biz bir yandan tahsilat yapamıyoruz. Bir yandan üzerimize çalışan o kredilerin faizli miktarları var. Bunların devlet tarafından gözetilerek deprem bölgelerine bir an önce uzun vadeli kredilerin günü geldi. BAĞ-KUR’larımızı ödeyemiyoruz. Esnaf sanatkâr bulamıyoruz.