Oğuz Güler

Hem Ucuz Hem Verimli, İki Mucize Yem

Oğuz Güler

Aşağıda okuyacaklarınıza meslektaşlarımın çoğu şaşırtmıştı. Eminim ki sizde şaşıracaksınız. Dünyada olduğu kadar ülkemizde de kaba yem, et, süt çıkmazında bakanlığın “ölü numarası” yapıp konuya eğilmemesine üzüleceğinizi biliyorum.Beş yıldır birçok kez tam sayfa ulusal yayında yazdıklarımı basın müşaviri ve bakanın özel kalemini ikaz etmeme duyarsız kalınması, yetkili kişilerin anti milli olmalarına yorumlanıyor. Bu çok ucuz, çok verimli ve çok az su ile yetişen iki yem sonuçta açlığı ve küresel ısınmayı da ciddi oranda azalttığını okuyunca elbet şaşıracaksınız.

Aynı Devrim arabamızı engellemeleri, Nuri Demirağ, Vecihi Hürkuş vs. ile 2008’e kadar Bayraktar İHA’larını emperyalist işbirlikçilerin engellemeleri gibi BÜROKRASİDE ki kriptoların bu işi engellemelerini göreceksiniz. Şimdi size DEKO ve RAYEY terimlerini kamuoyuna kazandıran biri olarak yazımı mazlum çiftçimize katkı, ucuz yem, ucuz et, süt için sizlerin yazımı paylaşarak konuya destek olmaya davet ediyorum. Tüm kuramım bilimsel veriler dayalı çok verimli 2 yem ile dünya meraların %15’ine ağaç dikerek DEKO ile 100 kat, RAYEY ile meralardan 4 bin kat daha fazla yem üretmesi küresel ısınmayı düşürmektedir.

Şunu da bilmelisiniz ki fakültelerin Çayır-Mera hocalarının çoğu meraların ormanlaşmasına sıcak bakmıyorlar. Çoğu meraların ıslahı-amenajmanından yanalar. Oysa ıslahın başarılamadığını herkes görüyor. Bu yüzden şu soru sorulduğunda cevapta zorlanmaları her şeyi anlatıyor; “Meralar mı, insanlık mı?” Cevap çoğunlukla insan oluyor. Zaten tüm dünyada meralar giderek azalmakta. Bazıları ise susmakla her şeyi anlatıyor. Meralar elbet bedava yem açısından hayvanlara katkı için var olmalı ama hayvanlarında insana hizmet aracı olduğu bir gerçek. Aslında her alan, her toprak da kolayca orman oluşturulamayacağını da bilmelisiniz. O yüzden planlamalar bitene kadar işe şehir ağaçlandırmasından başlamak daha kolay ve akıllıca. DEKO-Dev Kral Otu-Maralfalfa (Pennisetum hybridum); 

Dev kral otu grubu, ilk etapta Pennisetum purpureum (Fil otu), Pennisetum glaucum (İnci darı) melezi ile oluşan 2n kromozomlu bitkinin kromozomlarının 6n yapılmasıyla ortaya çıkmıştı (Hanna ve ark. 1984). En verimli, iyi çeşidi şimdilik “süper napier” olduğu bilinsede tohumu yok ama çelikle yetişir. Süper Napier ise Tayland asıllı Dr. Krailas Kiyothong tarafından oluşturulan yine başka 2 Pennisetum melezidir. Bu arada DEKO’da isim kargaşası olduğunu bilmekte fayda var. Karbon salımı yönü ile nötr ve çok hızlı gelişen bir C4-enerji bitkisidir. DEKO çeşitleri genelde 5 m’ye, tropik yerlerde ise 7 m’ye kadar büyüyebilir. Çok rahat 15-80 arası kardeşlenmesi en önemli yanı ve artısıdır. 

Silajlık mısır gibi DEKO silajı asla aflatoksin içermez. Bu en önemli yanıdır. Kıyı şeridimizde dekara 70-100 ton yaş ot verimi olduğu bilimsel rakam olarak 2 yıl gözlemledim. Oysa Tayland ve sıcak ülkelerde verimin dekara 120 tonu geçtiği bilinmektedir. Dünya mera yaş ot veriminin dekara ort. 1 ton olduğundan hareket edersek DEKO’nun çok verimli olduğu anlaşılmaktadır (1’e/100). 1 Ton DEKO’nun maliyeti 250 TL ve tarlada yığma tonu 1.250-1.500 TL’dir. İç bölgelerimizde her yıl ekerek üretilir.Aksaray’da nisan ortasına ekildiğinde tek biçimi 4 m civarı boyda ve 20-30 ton yem alındığını gözlemledim. İç Anadolu’da tek yıllık ekim sonucu ort. 4 ton mısır silajı verime göre kuru maddesi biraz az ve nişastası hiç olmasada en az 20-30 ton yani 5-7 kat verim almak elbet çok önemli. Burdur, Isparta gibi geçiş bölgelerinde 2 biçim ile 30-50 ton verim aldığı biliniyor. Sıcak kıyı bölgelerimizde 1 kez ekilerek iyi bakımla en az 15 yıl iyi ürün alınabilir. Toprak -8 dereceye ulaşırsa rizom-kökleri ölmektedir. Ancak 35-40 cm derine dikilirse bu sorun birçok yerde azalıyor. 35 milyon ton civarında kaliteli kaba yem açığımız için alternatif yem aranırken, mısır silajı ile karşılaştırılan bu bitki; mısırın F1 çeşitlerinin kullanılması ve bununla her yıl tekrarlanan pahalı tohum, taban gübresi, tarla hazırlığı, sürüm, ekim işçiliği, çapa, amortisman, ve mazot maliyetleri DEKO’da olmaz. 


Mısır silajından çok daha fazla yeşil kütle vermesinden dolayı DEKO çok, çok avantajlıdır (Geren ve ark., 2013a, b;). DEKO tüm dünyada tam devreye girince Mısır silajı ekmek için harcanan tohum hayvan için nişasta kaynağı olur. Tohum üretmeye göre 2 kat daha fazla alan tasarruf edilir. Benim çalışmalarım da en önemli nokta şu; DEKO mısır silajına göre çok ucuza mal olması 15 kat daha verimli olmasındandır. Sadece kuru maddesi biraz az ve nişastası yok denecek ölçekte. Oysa süper napier çeşidi nişasta dışında diğer değerleri ile mısır silajına çok yakındır. Dekar başına kuru madde ise 8-10 kat fazladır. 1 ton DEKO üretmek için 15 ton su, 1 ton mısır silajı üretmek için ort. 75 ton su gerektiği bizim tesbitlerimizle yakında bilimsel bir dergide verim ve su rakamları yayınlanacaktır.


RAYEY-Rafta Arpadan Yeşil Yem-Sulu Yem-Yeşil Yem

Diğer bitkiler göre buğdaygillerin üstünde 4-5 kat daha fazla sindirim bakterisi vardır. Çimlenince mucize enzimleri olan Rafta yeşil yem-RAYEY yani “sulu yem”, “yeşil yem” olgusuna da kısaca değinelim. RAYEY çift veya altı sıralı arpanın ılık su emdirerek dehliz torbada 1 gün ıslatıp su emen daneleri 3 cm yüksekliğinde raflara serilip 7 gün sonucunda 7 katlı raflarda 20 saniye günde 3-4 kez su püskürterek gübre, depo, nakliye istemeden yetişen ORGANİK bir yemdir. RAYEY’in 1 tonu 1.000 TL’ye mal olmakta. Bu yem bizzat Melbourne’de benim gözlemlerim ve bilimsel verilerle de örtüşen şekliyle 1.000 m2’de 6.000-9.230 ton evet yanlış okumadınız ort. 6 BİN ton ve fazlası kapalı ortamda yem üretilebilmektedir (Mooney 2005, Al-Haşimi 2012). 7 katlı rafta ve 7 günde 365 gün her iklimde kapalı ortamda üretim yapılabildiği için bizim köylülerimiz alaylı üretimle bin m2’de 4 bin ton üretim yapabilmekte. RAYEY üstünde bulunan sindirim bakterileri ve taze olması ile oluşan enzimler sayesinde yenen diğer yemlerin %15-20 daha fazla sindirilmesini sağlayan bir yanı var. İşte bu yüzden 10 kg yenen yemden ort. 6 kg sindirilirken RAYEY yiyince 7,5-8 kg sindirilmesi tam bir mucizedir (Arano. C.A., 1976 in Peter Ryan., 2003, “The Fodder Factory” pamphlet.,Mooney 2005). Böylece tüm yemlerin %15 fazla sindirilmesi bizim ve tüm dünyanın yem açığını kapamasına yeter.

DEKO’nun nişastası %1 olduğu için rafta 12-15 günde çimlendirilmiş mısırı rasyona kattığımızda sindirim bakterileri ve yeşil yemdeki enzimlerin oluşturduğu sindirimi arttırma özelliği yüzünden mısır silajlı rasyonlara göre çok daha üstünlük sağlanmaktadır. Bu arada Mısır silajı ile üretilen sütten yapılan peynirleri AB aflatoksin yüzünden kısıtlamıştır. Kısaca biz bu 2 yemi birbirlerine sinerji oluşturmalarından dolayı rasyonda beraber kullanmayı savunuyoruz. Dünya bu 2 yemin üretimini yem ekilen yerde %20 yapabilse Afrika'nın kullanım suyu ihtiyacının 1,5 katı su tasarrufu yapılabilir 


Şimdi şu soruyu sorabilirsiniz, hayvancılıkta ileri ülkeler niye bu 2 yemin mucizelerini görmemiş? En önemli sebebi ayrı ayrı düşünüldüğünden. DEKO’nun verimli çeşidi Pennisetum melezleri o ara yoktu. Sonra önemli çeşitler geliştirildi. Dekara verimin 100 tonu geçmesi bir zaman sonra oldu. Eski değerlerde kuru madde-KM ve metabolik enerji-ME değeri de düşükken bir de nişasta yok ölçeğinde olduğu için DEKO önemsenmiyor C4 yani enerji bitkisi olarak kalıyordu. Pennisetum melezleri ve kromozom sayıları artırarak bulunan yeni PENNİSETUMLARIN mısır silajına göre 10-15 kat daha verimli olması ve silajında aflatoksin olmaması ile besin verilerinin de artması dünyada ve bizde yem açığı gidişatı hepimizin çabaları ile değişecek. Çünkü bu yemler kısmen yaygınlaşmaya başladı ama İKİSİNİN BİR arada olma mucizelerini ben ortaya çıkardım. 


Yem açığı olan ülkemiz ve dünyada bu açığının kapatılmasında CİDDİYETLE üzerinde durulması gereken bir seçenek olan RAYEY hayvan beslemede ihtiyaç duyulan kaliteli kaba yemin temininde önemli bir kaynak olduğu birçok araştırmacı tarafından belirtilmiştir (Karaşahin M. 2014, 2022, Özkan P. 2012, Mooney 2005, Marsico G. 2009, Fazelli H. 2012). Elde edilen yeşil yemin kuru maddesinin çok düşük ama 1 ton yeşil yemin 2-3 ton su ile yetiştiğini unutmamak gerek. 


Kuru madde sorun rasyondaki diğer yemlerle kolayca aşılabilmektedir. Döl tutmada ki %99’a yakın olumlu yönü yüzünden hidroponik üretimin dünya genelinde artırılması ve yaygınlaştırılması gerekliliğini ortaya koymuştur (M. Karaşahin 2014-2022; H. Baytekin 2018; Marciomd. 2009; Micera vd.2009; Dung vd.2010; Al-Karaki ve Al-Haşimi,2012).


Tonu 8.500 TL’ye satılan torba yeme göre tonu BİN TL civarı olan DEKO ve RAYEY ilk başta yem sanayicilerin işini %20 düşür ve rekabet bazısını sıkıntıya sokar ama bir süre sonra ucuz yemin artısı ile artan hayvan sayısı yem sanayicilerinin işini tekrar arttırır. Ama bana en çok yem sanayicilerinin bakanlık lobisi engel. Bu çok ucuz ve verimli 2 kaba yemin entegre faydaları ile Küresel Isınmayı düşürdüğünü unutmayalım. Küresel ısınma ve sera gazı tüm dünyanın başlıca sorunu. Bu sorunu hallederken DÜNYA’ da tarımda kullanılan %70 iyi suyun %7,7'sini tasarruf edip bu rakamı %62.3’e düşürmek mümkün. Samanın tonu 2.250 TL ve torba yemin tonu 8.500 TL ise fiyatta DEKO 32 kat, RAYEY ise 9 kat daha ucuz oluş rekabet takdirini sizlere bırakıyorum. 


Ciddi verimi ile çok az su tüketirken RAYEY %98, DEKO %92 tarla boşaltır. DEKO dekara köylü usulü 4 bin ton, RAYEY ile dekara 100 ton verimli olunca dünyada dekara yaş ot verimi 1 ton olan meralara ihtiyaç giderek azalacak. Böylece 3,4 milyar hektar olan dünya meraların verimsiz %15'i ormanlaştırınca ağaçlara depolanan Co2 ile küresel ısınma 10-12 yıl içinde sera gazını %20 civarı azaltabiliriz. Şu an 421 ppm olan Co2’i 350 ppm’e çok rahat düşürme imkânı var. Bu fazlalığın son 80 yılda insan kaynaklı olduğu biliniyor. Aslında bu 2 yemin yüksek verimi yüzünden dünyada %9 oranında tarla boşalarak 142 milyon hektar araziye ürünler ekerek açlıkla mücadele dünyada sonlanır. Küresel ısınmayı da ağaçlarla 10-12 yılda çok rahatça azaltabiliriz.


Ulusal kanalda Sn. Şule Perinçek’in programında bu 2 yemin önemini 1 Ekim 2023’de açıkladım! İzlemek isteyenler Youtube’ye “Şule Perinçek Tarımın Kurtuluşu” yazıp seyredebilir. 

Yazarın Diğer Yazıları